Deformiteti stopala

Stopala – urođeni i stečeni deformiteti kod dece


U nedelju, 12.10.2008. na Drugom dečijem sajmu održano je predavanje Stopala – urođeni i stečeni deformiteti kod dece. Roditelji su upoznati sa najčešćim deformitetima stopala, uzrocima nastanka, metodama utvrđivanja i načinima lečenja uz demonstraciju vežbi koje su deca neposredno izvodila.
Bebe se rađaju sa ravnim stopalima jer imaju masno jastuče koje se nalazi na mestu uzdužnog svoda stopala. Vremenom kada počnu da stoje i hodaju, pod uticajem nadražaja koje stopala dobijaju jastučići se postepeno gube i tokom druge godine se formiraju svodovi stopala.
Pri povećanom opterećenju stopala ne bi trebalo da dođe do menjanja oblika, već samo do prilagođavanja spuštanjem svodova koji se ponovo vraćaju i zadržavaju svoj oblik po prestanku opterećenja. Ako su mišići nogu, pre svega potkolenica slabi a opterećenje veliko (telesna težina), svodovi će se izravnati i stopalo će trajno ostati ravno. Ovo se može dogoditi i u odraslom dobu kada su stopala izložena dugotrajnom stajanju što narušava funkciju i oblik stopala.
Uvrnuto stopalo (Pes equinovarus)
Jedan od najčešćih urođenih deformiteta kod dece, češće se javlja kod dečaka, uočljiv je i zahvaljujući tome odmah se preduzimaju odgovarajuće mere lečenja. Iako nije u potpunosti utvrđen uzrok nastanka smatra se da je kombinacija naslednih i faktora nastalih tokom trudnoće.
Izdubljeno stopalo (Pes cavus, Pes excavatus)
Nastaje zbog narušene ravnoteže u snazi mišića potkolenice i stopala. Javlja se u detinjstvu, češće kod devojčica, nedovoljno je razjašnjen uzrok nastanka.
Deformiteti prstiju (Hallux valgus)
Kao i ravna stopala i čukljevi su u razvijenom svetu u porastu (oko 25%), u većoj meri se javljaju kod žena. Uzrok nastanka nije razjašnjen, tumačenja su često kontradiktorna, naročito kada se razmatra uticaj obuće na pojavu čukljeva.
Ravno stopalo (Pes planus)

Ravno stopalo (Pes planus) može da bude urođeno i stečeno. Urođeno se retko javlja i predstavlja vrlo ozbiljan deformitet jer je posledica promenjenog položaja skočne kosti koja zauzima vertikalan položaj (talus vericalis).
Do pojave stečenih deformiteta najčešće dolazi zbog povećanog opterećenja koje stopala ne mogu da prihvate i to se događa u kritičnim periodima zbog grešaka roditelja.
Prva greška koju roditelji prave je kada dete koje još nije spremno stavljaju u uspravan položaj i uče da hoda.
Drugi momenat je pubertet kada zbog ubrzanog rasta kostiju koje nije praćeno odgovarajućom mišićnom snagom dolazi do spuštanja svodova. Istovremeno se odvijaju burne hormonske promene koje ne mogu da očuvaju stabilnost koštano-mišićnog sistema deteta pa i najmanje dodatno opterećenje može da dovede do nastanka ravnog stopala.
Primena preventivno-korektivnih programa vežbi u praksi se pokazalo da se značajno može uticati na pravilno formiranje oblika stopala, njegovu funkciju, kao i izborom odgovarajućih sportova (plivanje, trčanje po neravnom terenu, penjanje uz konopac, planinarenja...).

Izvor: centar za korektivnu gimnastiku